از دو قرن پیش رغبت کشورها برای متحدالشکل کردن ضوابط داخلی و بین‌المللی در مورد حمایت از مقولات مرتبط با مالکیت فکری ارتقاء یافت و این مسأله را می‌توان نتیجه ناکامی نمایشگاه بینالملی اختراعات و ابداعات وین 1873 دانست ; بجهت عدم حمایت کافی از اختراعات خارجی مطرح شده در نمایشگاه , دعوت شدگان خارجی تصمیم به نمایش تولیدات خویش نشان ندادند و با وجودی که اکثر اوقات کشورها تمایل بسیاری برای انتقال فناوریهای تازه داشتند , عملاً نمایشگاه اختراعات وین با ناکامی مواجه شد . پیرو کنگرهای که در پی نمایشگاه در وین برگزار شد , کنگره دیگری در پاریس در 1878 برگزار گردید و پیشنویسی تهیه و تنظیم شد که توصیه کرد اتحادیه‌های بین‌المللی برای حمایت از مالکیت صنعتی تشکیل شود , این توصیه به همراه چندین دعوت‌نامه از سمت دولت فرانسه برای کشورهای شرکت‌کننده در کنگره پاریس ارسال شد , در سال 1883 کنفرانس دیگری در پاریس برگزار شد که سبب به قبول نهایی و امضای کنوانسیون پاریس شد و این سرآغاز بنا کردن قوانین بین‌المللی در حوزه مالکیت فکری شد . ضوابط و قواعد بین‌المللی صرفا برای کشورهایی الزامآور است که بدین کنوانسیونها پیوستهاند . در ادامه به عنوان ها و زمان ایجاد معاهدات بین‌المللی مربوط به مالکیت فکری به تفکیک اشاره شده‌است که بعضی از مهم ترین و مؤثرترین آنها تشریح میشوند : کنوانسیون پاریس ( Paris Convention ) در حوزه مالکیت صنعتی و در سال 1883 بوسیله یازده کشور توسعه یافته آن زمان در پاریس به امضا و توافق کشورها رسید . اکنون این کنوانسیون بیشتراز 180 عضو داراست که کشور‌ایران نیز در سال 1337 مفاد این کنوانسیون را به عهده گرفت . این کنوانسیون به بیشتر مصادیق مالکیت صنعتی اعم از حق اختراع , علایم تجاری , طرح‌های صنعتی , مدلهای مصرفی و نشان مبدأ جغرافیایی مربوط میشود . انگیزه کنوانسیون پاریس ساخت نظامی برای مخترعین است تا بتواند از ابتکار عمل آن ها در مرحله بین‌المللی حمایت نماید . در مفاد این کنوانسیون اشاره دارد که بر اساس «اصل رفتار ملی» , در ثبت مالکیت فکری و نیز اقامه دعوا هیچ تفاوتی میان شهروندان کشورهای عضو وجود نداشته و در دادگاه‌ها برخورد یکسانی دربین مخترعین کشورهای عضو به عمل خواهد آمد . در قانون‌گذاری داخلی در کشور‌ایران , او‌لین ضابطه مرتبط با مالکیت صنعتی در سال 1304 تصویب شد , در سال 1310 ضابطه مرتبط با ثبت علامتها و اختراعات در 51 ماده به تصویب مجلس وقت رسید . قانون ثبت اختراعات , علائم تجاری و طرح‌های صنعتی در آخرین روزهای سال 1386 از تصویب مجلس شورای اسلامی گذشت و بعداز پنج سال اجرای آزمایشی در شرف باز نگری قرار گرفت , مهجورترین حق از بین حقوق مالکیت فکر ی در کشور‌ایران مرتبط با حقوق مالکیت ادبی و هنری است ; این ضابطه از هر جهت نو و مترقی بود . ریشه اداره جهانی مالکیت فکری ( World Intellectual Property Organization or WIPO ) به سال 1883 یعنی هنگامی که یوهانس برامز سومین سمفونی خویش را میساخت , رابرت لویس استیونسون ( جزیره گنج ( را مینوشت و جان و امیلی روبلینگ ساخت پل بروکلین نیویورک را تکمیل می‌کردند , بر میگردد .
وایپو برای به وقوع پیوستن اهدافش , علاوه بر انجام وظایف اداری اتحادیه‌های مذکور این اقدامات را هم انجام میدهد : اقدامات تجویزی یا هنجارآفرینی از طریق وضع و اوضاع استانداردهایی برای حمایت از مالکیت فکری , اجرای برنامههای اعطای کمکهای فنی و حقوقی به کشورها در زمینه مالکیت فکری , اقدامات مربوط به طبقهبندی و یکسانسازی بین‌المللی در مورد مستندسازی حق اختراع , علائم تجاری و طرح‌های صنعتی , اقدامات ثبتی مانند ارائه سرویس ها مربوط به تقاضانامههای ثبت اختراع , علائم تجاری و طرح‌های صنعتی .
موافقت‌نامه جنبههای تجاری مالکیت فکری ( تریپس ) یکی‌از اجزای تفکیک‌ناپذیر سند نهایی بدور اروگوئه ( Uruguay Round ) و یکی‌از سه رکن موافقتنامههای سازمان جهانی تجارت ( WTO ) ( شامل موافقتنامههای مرتبط با تجارت فرآورده , سرویس ها و مالکیت فکری ) است . این موافقت‌نامه جامعترین مدرک بین‌المللی در زمینه‌ی حقوق و دستمزد مالکیت فکری است و حوزه‌هایی نظیر حق مؤلف ( اسکن رایت ) و حقوق جانبی , علایم تجاری , علایم جغرافیایی , طرح‌های صنعتی , حق ابداع , طرح‌های ساخت مدارهای یک پارچه و اسرار تجاری را دربر میگیرد .
ریشه اداره جهانی مالکیت فکری ( World Intellectual Property Organization or WIPO ) به سال 1883 یعنی هنگامی که یوهانس برامز سومین سمفونی خویش را میساخت , رابرت لویس استیونسون ( جزیره گنج ( را مینوشت و جان و امیلی روبلینگ ساخت پل بروکلین نیویورک را تکمیل می‌کردند , بر میگردد .
تصویب کنوانسیون پاریس در سال 1883 , سرآغاز تدوین کردن ضوابط بین‌المللی در حوزه مالکیت فکری شد . این کنوانسیون به بیشتر مصادیق مالکیت صنعتی اعم از حق اختراع , علایم تجاری , طرح‌های صنعتی مدلهای مصرفی و نشان مبدأ جغرافیایی مربوط میشود . انگیزه کنوانسیون پاریس ایجاد نظامی برای مخترعین است تا بتواند از اختراع آنان در تراز بین‌المللی حمایت نماید . برای حمایت از حقوق مالکیت صنعتی , علاوه بر کنوانسیون پاریس , معاهده همیاری ثبت اختراع در سال 1970 و موافقت‌نامه جنبههای تجاری حقوق مالکیت فکری یا این که تریپس و بقیه معاهدات بینالملی منعقد شد . همینطور کنوانسیون برن در سال 1886 و کنوانسیون رم در سال 1961 برای حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری به امضا رسید . انگیزه از کنوانسیون برن ارائه استانداردهای حمایت از آثار ادبی و هنری است . با ترکیب دفاتر کنوانسیون پاریس و برن در سال 1893 , یک سازمان بینالملی به اسم دفتر بین‌المللی برای حمایت از مالکیت فکری یا این که BIRPI بوجود آمد . عاقبت در سال 1970 , با انجام اصلاحات ساختاری و اداری , BIRPI به اداره جهانی مالکیت فکری تبدیل شد . اندکی بعد از آن در سال 1974 , وایپو به یکی‌از سازمان‌های تخصصی اداره ملل تبدیل شد . اداره جهانی مالکیت فکری پیرو ارتقای حمایت از مالکیت فکری در سراسر دنیا از روش همیاری در بین دولتها و در صورت لزوم با همیاری بقیه سازمان‌های بین‌المللی و ساخت همیاری اداری در میان اتحادیه‌های تأسیس شده توسط معاهدات تحت نظر وایپو است . در ایران هم , با ثبت ضابطه مرتبط با مالکیت صنعتی در سال 1304 , قانون‌گذاری در مورد مالکیت فکری آغاز شد . به نحوی که در سالهای بعد شرایطی در مورد بقیه مقوله‌های مالکیت فکری به ثبت رسید . همینطور کشور ایران به کنوانسیون پاریس پیوسته است و از اعضای اداره جهانی مالکیت فکری است .
ثبت ديدگاه